Koran o karmieniu piersią

Koran, podobnie jak Biblia, powstał bardzo dawno temu (tak konkretnie to Koran powstał w VII wieku naszej ery) i realia tam opisane zupełnie różnią się od obecnych. Dlatego tak trudną kwestią jest interpretacja Koranu i dlatego, podobnie jak Biblia, potrafi wywołać wiele emocji. Mimo to, pewne sprawy wciąż pozostają nam bliskie...

W kwestii karmienia piersią zalecenia koraniczne wcale nie odbiegają od norm WHO. Zaleca się karmienie piersią do 2 roku życia:
 

"Matki zaś karmić będą swe dzieci piersią przez całe dwa lata - to dla tych, którzy pragną ukończyć okres karmienia. Natomiast mężczyzna, do którego należy dziecko, będzie odpowiedzialny za ich (matek) utrzymanie i odzienie zgodnie ze zwyczajem. Żadna dusza nie jest obarczona ciężarem ponad jej możliwości. Tak samo matka nie będzie musiała cierpieć z powodu jej dziecka ani ten, do którego to dziecko należy, nie będzie musiał cierpieć z jego powodu i to samo jest obowiązkiem dziedzica ojca. Jeżeli oni oboje na mocy wspólnej zgody i porozumienia postanowią odstawić dziecko od piersi, nie będą za to winieni. A jeśli zapragniecie wynająć mamkę do swych dzieci, nie będziecie za to obwiniani pod warunkiem, że będziecie płacić jej uczciwie tyle, na ile się umówicie. Bójcie się Allacha i wiedzcie, że On widzi, co czynicie." Koran 2:234

Pragnę zwrócić uwagę na zapis, który jasno mówi, że ojciec powinien zatroszczyć się o byt swojego dziecka i jego matki. Można więc powiedzieć, że łożenie na dziecko, nawet po rozwodzie, to obowiązek religijny. Od alimentów nie ma ucieczki! (zupełnie inną kwestią jest pytanie, kto i na jakich zasadach może ten rozwód uzyskać). W innym miejscu dla jasności napisano:

"Dawajcie schronienie rozwiedzionym niewiastom podczas wyznaczonego okresu w domach, w których mieszkacie, zgodnie z waszymi zasobami, i nie dokuczajcie im, żeby nie tworzyć im niedogodności i w ten sposób nie zmuszać ich do odejścia. A jeśli noszą w sobie dziecko, łóżcie na nie do czasu, aż uwolnią się od tego brzemienia. A jeśli karmią piersią dziecko dla was, oddajcie im, co należy, zgodnie ze zwyczajem, wspólnie się naradziwszy. Jeśli nie moglibyście dojść oboje do porozumienia, to niechaj inna niewiasta wykarmi ojcu dziecko." Koran 65:7

Matce należy się szacunek za to, że nosiła i wykarmiła swoje dziecko: 

"Nakazaliśmy człowiekowi, aby był dobry dla swych rodziców. Jego matka nosi go w bólach i rodzi go w bólach, a noszenie to i karmienie trwa trzydzieści miesięcy..." Koran 46:16

(okres trzydziestu miesięcy wyjaśnia się jako dwadzieścia cztery miesiące karmienia oraz sześć miesięcy "widocznej", "odczuwalnej" ciąży)

Arabski naukowiec Awicenna nazywał mleko "białą krwią". Awicenna poświęcił również sporo miejsca rozważaniom, jaka powinna być dobra mamka (o Awicennie jeszcze kiedyś będzie). Był to temat ważny, bo z braku odpowiednich alternatyw mleko innej kobiety to jedyna szansa, by niemowlę przeżyło. Nawet sam prorok Mahomet był wykarmiony przez mamkę (a nawet dwie), a mleczne rodzeństwo do dziś w krajach islamskich traktuje się jak rodzeństwo krwi. Prowadzi to do nieoczywistych dla nas konsekwencji. Otóż, tworzenie banków mleka w krajach muzułmańskich jest utrudnione, ponieważ dawczynie i biorcy muszą znać swoją tożsamość, by uniknąć ewentualnego kazirodztwa w przyszłości.

Problemem dla muzułmanek może być publiczne karmienie piersią. Koran zaleca zarówno mężczyznom jak i kobietom skromność ubioru, ale zdefiniowanie, gdzie skromność się zaczyna, a gdzie kończy, jest trudna. Istnieje wiele wykładni tego zagadnienia. W niektórych krajach islamskich problem nie istnieje, ponieważ kobiety po prostu nie bywają w przestrzeni publicznej. W innych karmienie piersią może być bardziej popularnym widokiem niż w Europie czy Stanach Zjednoczonych. Łatwo znaleźć w sieci zdjęcia kobiet karmiących w hidżabie (czyli rodzaju chusty na głowę), ważne tylko, aby pierś była niewidoczna. Często się jednak zdarza, że muzułmanki decydują się na częściowe lub całkowite karmienie butelką, ze względu na większą swobodę, jaką to daje. 

Inną kwestią religijną, która może mieć wpływ na karmienie piersią wśród muzułmanek, jest post w czasie miesiąca Ramadan. Koran nakazuje powstrzymywanie się od jedzenia, picia, palenia i innych przyjemności od świtu do zmierzchu. Osoby chore i w podróży są co prawda zwolnione z tego obowiązku, ale przecież karmienie piersią, to nie choroba, prawda? Tutaj znowuż interpretacja różni się w zależności od danej szkoły. Zazwyczaj kobietom karmiącym zezwala się na odstępstwa od postu, jeżeli wymaga tego dobro kobiety lub dziecka (patrz wyżej wers 2:234: "Żadna dusza nie jest obarczona ciężarem ponad jej możliwości"). Nadrzędną zasadą Koranu jest to, że sprawowanie kultu nie powinno przynosić uszczerbku na zdrowiu. Znakomita większość kobiet zachowuje post. 

Tyle Koran o karmieniu piersią. Praktyka różni się i zależy od szkoły, kraju, lokalnej społeczności. Spotkałam muzułmanki, które bardzo poważnie traktowały zalecenia Koranu o karmieniu piersią i karmiły 2 lata i dłużej. Spotkałam jednak i takie, które karmiły swoje dzieci tylko do pierwszego roku życia lub wcale. Podejście do karmienia piersią pokazuje, jak podatny na interpretacje jest Koran i jak ważne w rozmowie jest spojrzenie nie tylko na wyznanie danej osoby, ale także na kraj jej pochodzenia, warstwę społeczną, wykształcenie, no i coś tak prozaicznego jak jej osobiste poglądy oraz osobowość.

źródła:

Polskie tłumaczenie Koranu: https://www.alislam.org/quran/tafseer/?page=97&region=PL

Ulfat Shaikh, Omar Ahmed, "Islam and Infant Feeding", w: Breastfeeding Medicine 1(3), 2006, 164-167.

Harunor Rashid, "Ramadan Fasting and Breast Milk", w: Breastfeeding Medicine 2(1), 2007, 59-60.

Podobne teksty:
O karmieniu w judaizmie 
O karmieniu w buddyzmie